Iraklı tarihçi ve düşünür Cevâd ‘Alî’nin (جواد علي) kısaca el-Mufassal olarak bilinen meşhur el-Mufassal fî târîhi’l-ʿArab kable’l-İslâm (المفصل في تاريخ العرب قبل الإسلام) isimli eserinin ikinci cildi, Ankara Okulu’ndan çıktı. Eser birinci cildinin çevirisinde olduğu gibi Hüseyin Maraz, Ömer Tozal, Selahattin Yıldırım tarafından Türkçeye kazandırıldı.
Cevâd ‘Alî, on ciltten oluşan bu eserinde Câhiliye devri Arap tarihi kaynakları, Arap yarımadasının coğrafî durumu, Arapların nesebi ve Sâmîler, Keldânîler, Farslar, Yahudiler, Yunanlılar ve Romalılar ile olan münasebetleri, Kuzey ve Güney Arabistan’da kurulan İslâm öncesi devletleri, Arapların dinî, siyasî, iktisadî, içtimaî ve medenî durumları, Hicaz bölgesi, Mekke, Medine ve Tâif şehirleri, Kâbe’nin ve haccın tarihi ve Arap panayırlarını incelemiştir.
Yazar eserin bu ikinci cildinde ise İslâm öncesi dönemde Arapların Arap olmayan toplumlarla ilişkilerini ele almıştır. Ayrıca Güney Arabistan’da kurulan başta Yemen olmak üzere Maîn, Hadramevt, Sebe ve Hemdan gibi birçok devleti incelemiştir.
Eserin birinci cildine buradan, ikinci cildine ise buradan ulaşabilirsiniz.