Okurların arka planda çalan Ümmü Gülsüm şarkılarıyla kitap sayfalarını karıştırdığı kitapçı ve yayınevi Al Saqi (الساقي), Lübnan’da yaşanan mali kriz ve pandeminin neden olduğu kısıtlamalara karşı mücadelesini kaybederek 1978’de açılan Londra şubesini 31 Aralık 2022’de kapatma kararı aldı.
Haberin duyulmasının ardından NPR isimli internet sitesi, Al Saqi’nin kurucu ortağı Salwa Gaspard ve kızı Lynn ile kitabevine dair bir röportaj gerçekleştirdi.
Gaspard röportajda kitapçıya Al Saqi (الساقي) ismini verirken Cevât Selîm‘in (جواد سليم) bir sâkiyi tasvir ettiği meşhur tablosundan ilham aldıklarını ve tıpkı bir su dağıtıcısı gibi kitapçılarının da bir nevi kültür dağıtıcısı olmasını hayal ettiklerini söyledi.
Gaspard, onları Londra’da bir kitapçı açmalarına iten sebeplerden bahsederken, öncelikle 1970’li yılların sonunda petrol endüstrisinde yaşanan büyük atılımlarla Arapların kitleler halinde Londra’ya gelmeye başladıklarını, ancak bu yıllarda Lübnan’da yaşanan iç savaş nedeniyle artık Beyrut’a kimsenin gelip gitmediğini ifade etti. Kendileri de iç savaşta Lübnan’dan Londra’ya gelen aile, burada Beyrut’ta artık olmayan ifade özgürlüğü ve kültürel faaliyet alanını dolduracak bir kültür merkezi inşa etmenin zorunluluğunu hissetmişti.
Ayrıca röportajda kendisine Şeytan Ayetleri gibi sansasyonel bir eseri kitapçının raflarına koydukları ve okuyuculardan tehditler aldıkları hatırlatılınca Gaspard, Arap ülkelerinde yasaklı birçok kitap olduğundan, akademik olarak kaliteli buldukları eserlerin diğer eserlerle eşit şartlara sahip olması gerektiğine inandıklarından bahsetti.
Al Saqi, 1978’de Londra’da bir kitapçı olarak kuruldu, ardından 1991’de Beyrut’ta kitapçıya bağlı Al Saqi Yayınevi yayın hayatına başladı.
Röportaja buradan, haber linkine ise buradan ulaşabilirsiniz.