Independent Türkçe gazetesinden Mustafa Orman “Sömürge, bellek ve savaş” ekseninde Adaniyye Şiblî’nin (عَدَنِيَّة شِبْلِي) Küçük Bir Ayrıntı (تَفْصِيلٌ ثَانَوِيٌّ) romanını değerlendirdi.
Bir toplum için ötekiyle savaşmanın ve barış yapmanın yollarından biri olarak dilde yakınlaşmanın toplumların sömürgeleştirilmesine ya da değersizleştirilmesine kapı aralayabildiğini yazan Orman, bu bağlamda Edward Said’in oryantalizm kavramı üzerinde duruyor.
Orman, Said’in Batı’nın ve oryantalizmin Doğu’yu yeniden yapılandırıp resmetme rolü hakkındaki düşüncelerine değinerek sömürülen halkların aynı anda savaşla baskılanmasının milliyetçiliği tetikleyen unsurlardan olduğunu ifade ediyor. Öte yandan savaşın ve sömürünün ortasında toplumsal tarihin ve belleğin, sanatın aracılığı ve sanatçının yorumuyla geleceğe yönelik bir atılım olduğunu ekliyor.
Şiblî’nin romanına konu edilen Nekbe sonrası Filistinlilerin yaşadığı yıkımı vurgulayan Orman, yazısında savaşın arka planına eğiliyor. Diğer yandan romanın tarihsel bir olayın fragmanı olduğunu söyleyerek tarihsel belleğin ne denli etkili olabileceğinin altını çiziyor. Yazar, Şiblî’nin romanındaki bölümlendirmede iki farklı üslubu tercih etmesini eserin iki farklı ruha bürünmesi olarak okurken bu durumun anlatıya ve kurguya kendini aşma potansiyeli sağladığını ifade ediyor. Belleği taze tutmaya çalışan geniş bir yelpazenin varlığına vurgu yapıyor.
Yazının tamamına buradan ulaşabilirsiniz.